Ngày nay, thiết bị mạng đã trở nên quen thuộc trong cuộc sống. Chúng cho phép người dùng truy cập vào nguồn thông tin vô tận trên internet và khám phá các mạng xã hội. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn mơ hồ về bản chất của các thiết bị này.
Vậy bạn đã thực sự hiểu rõ thiết bị mạng là gì chưa? Hãy cùng Đại Việt tìm hiểu về thiết bị mạng và chức năng của chúng qua bài viết sau đây!
Thiết bị mạng là những thiết bị được sử dụng để kết nối một hoặc nhiều mạng LAN (mạng máy tính cục bộ) thành một hệ thống mạng máy tính hoàn chỉnh. Chúng có khả năng liên kết nhiều thiết bị đầu cuối, ví dụ như máy tính, tùy thuộc vào số lượng cổng (port) trên thiết bị được sử dụng trong mạng.
Các thiết bị mạng phổ biến hiện nay bao gồm: Repeater, Bridge, Hub, Switch, Firewall, Router và Gateway.
Thiết bị mạng đảm bảo kết nối internet ổn định giữa các thiết bị đầu cuối, tránh tình trạng nhiễu sóng hoặc gián đoạn. Mạng lưới truyền tải có phạm vi rộng, cho phép kết nối mọi lúc, mọi nơi. Hơn nữa, việc lắp đặt thiết bị mạng còn cho phép quản lý số lượng người dùng kết nối và bản thân thiết bị có thể linh hoạt kết nối với nhiều thiết bị khác nhau, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dùng.
Thiết bị mạng đóng vai trò thiết yếu trong việc xây dựng mạng LAN cho văn phòng, công ty, tòa nhà, trường học, cơ quan, tổ chức,… Nhờ có thiết bị mạng, các thiết bị đầu cuối như máy tính, máy in, điện thoại, laptop, PC,… có thể kết nối internet và trao đổi thông tin với nhau. Bạn có thể tìm hiểu thêm thông tin về thiết bị đầu cuối tại đây.
Để dữ liệu có thể truyền tải qua lại, cần có các thiết bị liên kết đặc biệt, hay còn gọi là thiết bị mạng. Một số thiết bị mạng cơ bản thường gặp trong cuộc sống hàng ngày bao gồm router, hub, switch, access point…
Bạn có thể tạo liên kết bằng cách chọn các thiết bị phù hợp cho từng loại kết nối, chẳng hạn như bộ lặp (repeater), cầu nối (bridge), router hoặc gateway. Các thiết bị này hoạt động theo mô hình OSI.
Card mạng (network card), hay còn gọi là card giao tiếp mạng (Network Interface Card), là một bảng mạch giúp máy tính giao tiếp với nhau thông qua internet. Các cổng kết nối trên bo mạch chủ của máy tính bàn cho phép các máy tính kết nối với nhau qua môi trường mạng. Loại kết nối này được gọi là LAN adapter.
Chức năng của card mạng:
Modem (từ ghép của Modulator và Demodulator – bộ điều biến và giải điều biến) là thiết bị điều chế sóng tín hiệu tương tự để mã hóa dữ liệu số và giải điều chế tín hiệu mạng để giải mã tín hiệu số.
Nói một cách đơn giản: modem chuyển đổi dữ liệu số từ các thiết bị kết nối mạng như tivi, điện thoại, máy tính,… thành tín hiệu analog để truyền qua dây dẫn. Ngược lại, modem cũng dịch các tín hiệu analog thành dữ liệu số để các thiết bị như máy tính có thể hiểu được.
Modem đóng vai trò trung gian giao tiếp với mạng lưới của nhà cung cấp internet (ISP). Nó chuyển đổi các gói dữ liệu từ nhà cung cấp dịch vụ mạng (ISP) thành kết nối internet cho router hoặc các thiết bị liên kết mạng khác thông qua địa chỉ IP.
Router (bộ định tuyến) là thiết bị mạng có chức năng chuyển tiếp dữ liệu giữa các mạng máy tính. Nói một cách dễ hiểu: router điều phối dữ liệu trên internet, dữ liệu được gửi dưới dạng gói từ router này sang router khác thông qua các mạng nhỏ được liên kết với nhau thành một hệ thống. Gói dữ liệu sẽ được truyền tiếp qua các router cho đến khi đến được điểm đích. Router là một thiết bị mạng thuộc lớp 3 của mô hình OSI (Network Layer).
Cấu tạo của router thông thường bao gồm:
Repeater là thiết bị khuếch đại tín hiệu đường truyền, nằm ở vị trí thứ nhất trong mô hình OSI. Repeater thường được sử dụng trong các văn phòng, các tòa nhà lớn,… Nó giúp đẩy tín hiệu đi xa hơn, đảm bảo tốc độ truy cập dữ liệu của máy tính không bị giảm khi ở xa.
Hiện nay có 2 loại repeater: Wifi Repeater và LAN Repeater. Wifi repeater phổ biến hơn LAN repeater, do đó khi nhắc đến repeater thường ám chỉ wifi repeater.
Nguyên lý hoạt động của repeater khá đơn giản: khi repeater nhận tín hiệu đầu vào, nó sẽ đưa tín hiệu đó đến bộ khuếch đại. Sau đó, nó cung cấp tín hiệu ở đầu ra.
Hub (hay còn gọi là bộ chia mạng) được coi là trung tâm kết nối của các thiết bị trong hệ thống mạng. Hub dùng để kết nối mạng LAN vì chúng có nhiều cổng kết nối. Thông thường, mỗi hub có từ 4 đến 24 cổng, giúp việc kết nối trở nên dễ dàng hơn.
Switch hay bộ chuyển mạch là một thiết bị quan trọng trong hệ thống mạng, dùng để kết nối các đoạn mạng với nhau tạo thành một mô hình sao (Star). Switch đóng vai trò trung tâm, các thiết bị khác như máy tính, máy in,… được kết nối về đây và tạo ra một đường trung chuyển dữ liệu. Ngoài ra, switch còn được tích hợp công nghệ Full Duplex giúp mở rộng băng thông đường truyền, điều mà các thiết bị khác không thể làm được.
Switch hoạt động chủ yếu ở tầng liên kết dữ liệu 2 (layer 2) trong mô hình OSI. Nó có thể giới hạn lưu lượng gửi đi ở một ngưỡng nhất định. Mỗi switch có tốc độ kết nối khác nhau, ví dụ: 10Mbps, 100Mbps, 1Gbps hoặc 10Gbps.
Gateway là một thuật ngữ trong ngành viễn thông, chỉ một nút mạng được sử dụng để kết nối các hệ thống mạng có giao thức khác nhau thành một mạng duy nhất. Gateway xử lý tất cả dữ liệu vào/ra của mạng trước khi được định tuyến, vì mọi dữ liệu đều phải đi qua gateway.
Gateway đảm nhận chức năng chính là chuyển đổi giao thức cấp cao, thường được thực hiện bằng phần mềm chuyên dụng. Do đó, bạn không cần thiết bị đặc biệt để làm gateway. Chỉ cần một chiếc PC với phần mềm chuyên dụng là đủ. Tuy nhiên, vẫn có những sản phẩm được thiết kế riêng để có thể thực hiện chức năng gateway.
Bridge được sử dụng như một cầu nối để kết nối giữa hai mạng, ghép nối hai mạng thành một mạng lớn duy nhất. Công việc của bridge là quản lý thông tin được gửi đi. Khi một gói tin được chuyển từ một máy tính sang máy tính khác, bridge sẽ đóng gói dữ liệu và gửi nó đến mạng đích.
Bridge kết nối với nhau thông qua các giao thức, tương tự như cách kết nối các thành phần mạng. Nó hoạt động tại tầng thứ hai trong mô hình OSI, thực hiện việc kết nối và giao lưu giữa các mạng. Bridge truyền dữ liệu thông qua bảng địa chỉ MAC, đảm bảo dữ liệu được truyền tới đúng vị trí thông qua địa chỉ MAC.
Access Point là thiết bị tạo ra mạng không dây cục bộ (WLAN). Nó thường được sử dụng trong các tòa nhà hoặc văn phòng lớn. Access Point đóng vai trò là trạm nhận/truyền dữ liệu. Access Point có thể được gọi là bộ phát wifi hay bộ thu phát sóng wifi.
Cấu tạo của Access Point tương tự switch, cho phép chuyển đổi từ mạng dây sang mạng không dây và phát sóng wifi cho các thiết bị khác sử dụng.
Access Point hỗ trợ các thiết bị có kết nối không dây kết nối vào mạng cục bộ có dây, tuy nhiên chúng chỉ có thể kết nối mạng có dây và wifi chứ không thể cấp phát IP như modem.
Firewall (tường lửa) là một hệ thống an ninh mạng, hoạt động dựa trên phần cứng hoặc phần mềm tích hợp sẵn trong thiết bị, sử dụng các quy tắc để kiểm soát lưu lượng ra/vào trong hệ thống. Tường lửa đóng vai trò như một bức tường bảo vệ, chặn đứng các cuộc tấn công mạng từ bên ngoài xâm nhập vào mạng gia đình.
Firewall giúp ngăn chặn các nguồn truy cập trái phép từ bên ngoài vào hệ thống mạng, không cho phép các nguồn truy cập từ bên ngoài đăng nhập khi chưa được phép.
Hiện nay, thị trường cung cấp rất nhiều loại thiết bị mạng khác nhau, mỗi loại phù hợp với mục đích sử dụng riêng. Sau đây, Đại Việt xin đưa ra một vài gợi ý khi chọn thiết bị mạng:
Tiêu chí đầu tiên khi chọn thiết bị mạng là xác định chính xác nhu cầu sử dụng. Thị trường có rất nhiều loại thiết bị mạng từ các thương hiệu khác nhau, phục vụ cho từng mục đích riêng.
Dưới đây là bảng gợi ý dựa trên kinh nghiệm của Đại Việt, bạn có thể tham khảo khi lựa chọn một số dòng thiết bị mạng phổ biến:
| Tiêu chí | Usb wifi | Router | Repeater | Bộ phát wifi 4G |
| Nhu cầu sử dụng | Nhỏ nhẹ, tiện lợi, có thể mang theo bên mình mọi nơi. | Có khả năng kết nối nhiều thiết bị và đảm bảo an toàn thông tin tốt. | Mở rộng phạm vi tín hiệu wifi và tăng cường cường độ sóng wifi. | Sử dụng công nghệ 4G để hỗ trợ phát wifi. Phương pháp này phù hợp khi wifi yếu hoặc không có kết nối. |
| Tốc độ & băng tần mạng | Tốc độ kết nối phụ thuộc vào tốc độ mà nhà mạng cung cấp, với công suất tối đa là 150Mbps. | Tốc độ kết nối phụ thuộc vào nhà cung cấp dịch vụ internet, với việc cung cấp 2 băng tần 2.4 và 5GHz. Tốc độ có thể dao động từ 150Mbps đến 300Mbps. | Tốc độ kết nối bị ảnh hưởng bởi router chính với tốc độ 300Mbps. | Tốc độ kết nối bị ảnh hưởng bởi tốc độ 4G mà nhà mạng cung cấp, với tốc độ tối đa có thể đạt 150Mbps. |
| Số lượng người truy cập | 2 – 3 người | 2 – 6 người | 4 – 8 người | 1 – 2 người |
| Mức giá | chỉ từ 130 – 300.000 VNĐ | Dưới 3 triệu | 150.000 – 1.000.000 VNĐ | Dưới 2 triệu |
Băng tần là dải tần số của sóng điện từ được sử dụng để thu phát các tín hiệu liên lạc giữa các thiết bị sử dụng công nghệ không dây. Hiện nay có 2 dải băng thông mạng được dùng phổ biến là 2.4GHz và 5GHz. Wifi băng tần kép là thiết bị mạng hỗ trợ cả hai loại băng tần là 2.4GHz và 5GHz. Wifi băng tần kép bao gồm nhiều thiết bị có kết nối wifi như modem, router, PC/ laptop, thiết bị di động thông minh smartphone, máy tính bảng, smart TV, card mạng (không dây)…
Do đó, khi chọn mua thiết bị mạng, bạn cần tìm hiểu cụ thể về băng tần mà thiết bị hỗ trợ để có thể truy cập được. So sánh điểm khác biệt nổi bật giữa hai băng tần này là tốc độ/ băng thông và phạm vi phủ sóng.
Việc tìm hiểu cụ thể về băng tần mạng giúp bạn hiểu thêm về khả năng xuyên nhiễu, khả năng tắc nghẽn khi có nhiều thiết bị kết nối đồng thời,… Từ đó, bạn có thể lựa chọn được thiết bị mạng phù hợp với mục đích sử dụng hơn.
Tốc độ truyền tải nhanh hay chậm cũng là một yếu tố quan trọng cần cân nhắc, giúp bạn sử dụng mạng để làm việc, xem phim, chơi game một cách trơn tru mà không lo bị chậm, lag mạng.
Dưới đây là bảng thông tin tham khảo về tốc độ mạng, giúp bạn biết tốc độ nào phù hợp với nhu cầu trước khi chọn mua thiết bị mạng.
|
Tốc độ |
Tính năng |
| 150Mbps |
|
| 300Mbps |
|
| 300 – 1201Mbps |
|
Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều hãng sản xuất và cung cấp thiết bị mạng, từ phân khúc dân dụng đến sản phẩm chuyên dụng cho doanh nghiệp. Sự đa dạng về thiết kế, mẫu mã và chức năng mang đến cho người dùng nhiều lựa chọn hơn.
Tùy vào mục đích sử dụng cũng như ngân sách, bạn có thể lựa chọn các thiết bị mạng từ các thương hiệu nổi tiếng trên thế giới như Linksys, Tenda, Asus, Xiaomi,… hoặc các thiết bị mạng chuyên dụng như UniFi, MikroTik, Ruckus, Cisco,…
Ngoài các tiêu chí trên, bạn cũng cần quan tâm đến các tính năng khác như:
Modem là thiết bị chuyển đổi tín hiệu số của máy tính thành tín hiệu tương tự (và ngược lại) để truyền qua đường dây điện thoại hoặc cáp quang, giúp kết nối Internet.
Access Point là thiết bị phát sóng WiFi, cho phép các thiết bị không dây (như laptop, điện thoại) truy cập vào mạng nội bộ hoặc Internet.
Có. Modem chỉ giúp kết nối Internet, còn router giúp phân phối kết nối đến nhiều thiết bị và quản lý mạng an toàn hơn (gồm tường lửa, DHCP, NAT…).
Hub chỉ đơn giản chia tín hiệu mạng đến tất cả các cổng (dễ gây nghẽn), trong khi switch phân luồng thông minh đến đúng thiết bị cần nhận, giúp tốc độ ổn định và bảo mật hơn.
Cần xem xét:
Có. Việc vệ sinh, cập nhật firmware, kiểm tra cổng kết nối và sao lưu cấu hình giúp đảm bảo hiệu suất và độ ổn định của hệ thống mạng.
Khi gặp các dấu hiệu như:
Trên đây là những chia sẻ của Đại Việt sẽ giúp bạn hiểu rõ thiết bị mạng là gì, cũng như các loại thiết bị mạng cơ bản, kinh nghiệm lựa chọn thiết bị mạng chính hãng, chất lượng và giá cả phù hợp. Thiết bị mạng đóng vai trò quan trọng, đảm bảo hoạt động của hệ thống mạng ổn định, truy cập nhanh, phục vụ nhu cầu làm việc, giải trí của mọi người.
