Các thiết bị điện bỗng nhiên ngưng hoạt động, đường dây bên ngoài gặp sự cố cháy nổ. Đây là những dấu hiệu cho thấy mạch điện đang bị ngắn mạch. Vậy, ngắn mạch là gì? Đâu là nguyên nhân gây ra ngắn mạch trong hệ thống điện? Các kỹ thuật viên của Đại Việt sẽ chia sẻ kiến thức về ngắn mạch cũng như cách kiểm tra ngắn mạch dòng điện bằng đồng hồ vạn năng VOM.
Ngắn mạch là gì? Hiện tượng này, còn gọi là đoản mạch, thường xảy ra trong hệ thống điện. Nó xảy ra khi dòng điện không đi theo đường dẫn điện thông thường mà đi theo đường ngắn hơn do các sự cố như dây điện đứt, rò rỉ,…
Khi đó, tổng trở mạch điện giảm xuống vì mạch điện đã bị chập cháy tại vị trí hư hỏng. Ngoài ra, đoản mạch còn xảy ra khi dây nóng chạm vào dây trung tính, làm giảm điện trở của dòng điện. Dòng điện trong mạch tăng vọt và đi theo một đường khác.
Khi có ngắn mạch, thường có tiếng nổ hoặc tiếng chập điện lớn. Điều này gây ra các ảnh hưởng như làm hỏng thiết bị điện, tăng nhiệt độ cao làm cháy vỏ dây cách điện, có thể gây ra các vị trí ngắn mạch khác.
Vì vậy, kỹ thuật viên điện và thợ điện cần nhanh chóng cô lập và sửa chữa khu vực ngắn mạch, tránh gây hư hỏng cho toàn bộ hệ thống điện. Bởi vì, hiện tượng ngắn mạch điện thường gây ra thiệt hại về kinh tế và sự an toàn cho người sử dụng.
Đoản mạch có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Do đó, cần nắm rõ các nguyên nhân trực tiếp để có thể phòng tránh trong quá trình sử dụng.
Tất cả các nguyên nhân trên đều có thể gây ra ngắn mạch. Do đó, cần hết sức cẩn thận trong quá trình sử dụng điện, đảm bảo đúng cách để hạn chế tối đa các sự cố hư hỏng.
Khi giải thích ngắn mạch là gì, kỹ thuật viên của Đại Việt cũng đã đề cập sơ qua về hậu quả của ngắn mạch. Chắc hẳn ai cũng biết rằng bất kỳ sự cố điện nào cũng tiềm ẩn những nguy hiểm khó lường. Sự cố đoản mạch cũng mang đến những tai họa cần quan tâm dưới đây:
Do đó, đoản mạch không chỉ gây hại cho hệ thống và thiết bị điện mà còn là mối đe dọa trực tiếp đến sự an toàn và cả tính mạng của con người.
Ngoài việc tìm hiểu ngắn mạch là gì, bạn cũng cần nắm được các dạng ngắn mạch thường gặp. Từ đó, có thể kiểm tra và giải quyết hiện tượng ngắn mạch một cách phù hợp.
Trong hệ thống điện hiện nay, có các dòng điện phổ biến như dòng điện 1 pha, dòng điện 3 pha. Theo các kỹ thuật viên, ngắn mạch 3 pha là nguy hiểm nhất. Bạn có thể tham khảo một số loại ngắn mạch trong hệ thống điện hiện nay:
Kiểm tra ngắn mạch là cần thiết để xác định xem sự cố hư hỏng có phải do đoản mạch gây ra hay không. Bạn có thể tham khảo các bước kiểm tra đoản mạch chi tiết dưới đây.
Đầu tiên, hãy đến bảng điều khiển chính để xác định vị trí của bộ ngắt mạch. Thông thường, bộ ngắt mạch được đánh dấu bằng đèn báo màu đỏ hoặc cam. Ngoài ra, nếu hệ thống điện của bạn đi ngầm, bạn có thể xác định vị trí bị cháy.
Trước tiên, kiểm tra dây nguồn của thiết bị bằng mắt thường. Bạn cũng có thể dùng đồng hồ vạn năng hoặc ampe kìm để kiểm tra dây dẫn điện, đo điện áp và điện trở của mạch điện. Hiện nay, có nhiều loại đồng hồ đo dòng điện chính xác, có khả năng đo điện áp, điện trở,… để kiểm tra hệ thống điện một cách tốt nhất.
Nếu dây điện bị nóng chảy, rò rỉ cách điện hoặc điện áp bị lỗi (không có kết quả đo trên đồng hồ vạn năng), có nghĩa là hệ thống điện có thể bị đoản mạch. Nếu kết quả đo của đồng hồ vạn năng trùng với thông số của mạch điện, hệ thống điện không bị đoản mạch.
Rút dây nguồn ra khỏi mạch bị hỏng. Sau đó, bật công tắc nguồn. Nếu các thiết bị điện vẫn hoạt động bình thường, bạn có thể sử dụng mạch điện như cũ. Nếu mạch điện vẫn bị ngắt, bạn cần tiến hành sửa chữa.
Bạn có thể tham khảo một số loại đồng hồ đo điện phổ biến hiện nay như: Kyoritsu 1109S, Hioki 3244-60, Kyoritsu 1009,… Đây đều là các dòng đồng hồ vạn năng cao cấp từ các thương hiệu nổi tiếng như Kyoritsu, Hioki,… Mỗi sản phẩm đều có độ bền cao, khả năng đo chính xác, thang đo đa dạng và đảm bảo an toàn khi sử dụng.
Bật từng công tắc đèn hoặc công tắc của thiết bị một cách lần lượt. Nếu công tắc nào làm cho hệ thống mạch bị ngắt trở lại, đó chính là vị trí mạch điện bị ngắn mạch, bị hỏng.
Tại vị trí này, bạn cần tiến hành sửa chữa sự cố đoản mạch. Tuy nhiên, cần phải có kinh nghiệm và tay nghề để đảm bảo sửa chữa an toàn và đúng yêu cầu kỹ thuật.
Sau khi tìm hiểu ngắn mạch là gì và những tác hại của ngắn mạch trong hệ thống điện, bạn cần thực hiện các biện pháp phòng chống để ngăn chặn đoản mạch, ngắn mạch. Dưới đây là một số cách phòng chống ngắn mạch:
Ngắn mạch có thể gây hư hỏng thiết bị điện, cháy dây dẫn, chập mạch, hoặc thậm chí gây cháy nổ lớn nếu không được bảo vệ kịp thời. Ngoài ra, còn gây gián đoạn sản xuất, thiệt hại tài sản và nguy hiểm cho con người.
Việc tìm hiểu ngắn mạch là gì và những tác hại của nó sẽ giúp bạn nhận thức được sự nghiêm trọng của sự cố này. Đồng thời, Đại Việt cũng cung cấp hướng dẫn cách kiểm tra ngắn mạch bằng đồng hồ vạn năng và cách phòng chống. Qua đó, giúp bạn có thêm kiến thức hữu ích để lắp đặt và sử dụng điện an toàn.
